در سراسر دنیا هرگاه سخن از فرش دستباف به میان می آید، نام کشور ایران به عنوان مهد هنر فرش بافی در ذهن ها تداعی می شود. ایران بهترین و باکیفیت ترین قالی های دستباف دنیا را دارد و بخش اعظم صادرات فرش های دستباف مربوط به کشور ایران است. در گذشته فرش دستباف به لحاظ ارزش اقتصادی که برای خانواده ها به همراه می آورد، و به نوعی علارغم کاربرد آن به عنوان کفپوش و زیر انداز بسیار مورد استفاده و خرید و فروش قرار می گرفت.
فرش دستباف ، کالایی است که در گذر زمان و با استفاده ی هر چه بیشتر و با شستشو و حتی با قرار گرفتن در معرض آفتاب و در نتیجه ی پا خوردن های فراوان نه تنها کیفیت خود را از دست نمی دهد بلکه به دلیل الیاف و رنگ های طبیعی بکار رفته در آن، کیفیت آن حفظ شده و بر ارزش اقتصادی و همینطور به لحاظ جنبه ی هنری و معنوی آن افزوده می شود. اما در عصر حاضر به دلیل قیمت های بالای فرش دستباف و با ورود فرش های ماشینی با قیمت های بسیار کمتر، بازار فرش دستباف کمتر از گذشته مورد استقبال قرار می گیرد.
ویژگی های فرش دستباف با کیفیت
می توان گفت که چیزی در حدود یک سوم فرش دستباف دنیا در ایران تولید می شود و در واقع 30درصد از صادرات فرش دستباف، مربوط به فرش دستباف ایران است.
فرش دستباف ایرانی در سه طرح اصلی ترنج، خشتی، افشان بافته می شود.
در صورتی که قصد خرید فرش دستباف را دارید با مطالعه ی این مقاله می توانید نکاتی که در خرید فرش دستباف حائز اهمیت است را بشناسید.
خصوصیات فرش دستباف
- فرش کلاسیک و فرش های دستبافت کالایی هستند که به لحاظ زیبایی و درخشندگی فوق العاده ، از نزدیک و از دور چشم هر بیننده ای خیره و توجه ها را به سمت خود جلب می کنند.
- فرش دستباف به لحاظ ارزش مادی و ایجاد شرایط سرمایه گذاری برای دارندگان آن، در مقایسه با فرش ماشینی از ارزش هنری بالایی نیز برخوردار است و در گذر زمان گران بها تر میشود.
- لطافت و انعطاف پذیری و درخشندگی پرز های فرش دستباف از جمله ویژگی های فرش دستباف است.
- از دیگر خصوصیات فرش دستباف دارا بودن مقداری تفاوت ابعاد در بالا و پایین فرش که بسیار طبیعی است و در واقع عیب محسوب نمی شود.
- از دیگر ویژگی های فرش دستباف خوب وجود تقارن در طرح و رنگ فرش دستباف است. بهتر است در تهیه این فرش به این مسئله توجه شود که طرح ها به صورت قرینه کامل انجام شده باشند وبه صورت نا تمام رها نشده باشند. همچنین رنگ فرش دستباف در قسمت خواب فرش تیره تر دیده می شود.
- فرش دستباف یک اثر هنری است که در اثر پاخوردن ، شستشو و استفاده از آن درخشانتر و چشم نواز تر می شود و به لحاظ هنری بر ارزش آن افزوده می شود، مخصوصا اگر الیاف آن با مواد طبیعی رنگ آمیزی شده باشد.
- به دلیل الیاف طبیعی بکار رفته در تهیه ی فرش دستباف این فرش در تابستان خنک و در زمستان گرم است. بر خلاف فرش ماشینی که به دلیل الیاف مصنوعی و پلاستیکی بکار رفته در آن این ویژگی را ندارد.
- در هنگام خرید فرش دستباف، برای سنجش کیفیت فرش دستباف می توانید با یک پارچه ی نم دار بر روی قالی بکشید، در صورتی که رنگ های فرش بهم نریزد یعنی در رنگ آمیزی الیاف آن از مواد طبیعی و مرغوب استفاده شده است.
- فرش های دستباف را از جنبه های پزشکی می توان از سالم ترین نوع زیر انداز ها و کفپوش ها در نظر گرفت. این فرش ها به دلیل مواد اولیه ی طبیعی موجود در آن برای افرادی هم که از بیماری های تنفسی رنج می برند هم بسیار گزینه ی مناسبی است.
- فرش های دستباف به دلیل مواد اولیه بکار رفته در آن از جمله ، پشم، پنبه و ابریشم ، کفپوشی است که الکتریسیته ی ساکن ایجاد نمی کند.
- فرش های دستباف به نسبت سایر کفپوش ها از عمر طولانی تری برخوردارند و به لحاظ نظافت و پاکیزگی قابلیت بسیار بالایی دارند.
طرح های فرش دستباف
اغلب وقتی سخن از فرش دستباف به میان می آید، تصویر یک قالی لاکی رنگ که یک ترنج بزرگ در وسط آن قرار دارد و 4 گوشه ی فرش هم با لچک پوشیده شده است، به ذهن ما می آید.
البته علارغم اینکه طرح لچک و ترنج در زمینه ی لاکی برای بسیاری از ما یک تصویر تکراری است، این طرح یکی از اصیل ترین و پر طرفدارترین و جذاب ترین طرح های فرش دستباف در سراسر دنیا است که بازار های بزرگی را به خود اختصاص داده است.
شایان ذکر است که فرش های دستباف ایرانی طرح های زیادی دارد، که کم کم در حال فراموشی هستند. لذا این هنر توجه ویژه ای را می طلبد.
نکات مهم در انتخاب طرح مناسب فرش دستباف
- درصورتی که علاقه مند به خرید فرش دستباف ریز بافت را دارید، طرح های لچک و ترنج یا شکار گاه ، محصول شهر های تبریز ، اصفهان، قم و همچنین طرح ریز ماهی، شهر خوی و طرح هزاره هریس، از شهر مرند، که از دسته فرش های دستباف نفیس و گرانبها هستند، گزینه ی مناسبی برای شما خواهد بود.
- دسته ی بعدی فرش های دستباف در طرح های روستایی و عشایری هستند.این فرش ها که مربوط به استان فارس، خراسان شمالی، کردستان، گلستان می باشند با طرح های انسان و حیوان ، گل و مرغ، درختی، درخت و انسان، پای شتر شهرت دارند . بافت این دسته از فرش ها بصورت درشت بافت هستند و قیمت مناسب تری دارند.
- در صورتی که علاقه مند به فرش های ساده هستید ، فرش های دستباف مناطق کرمان و اردکان با رنگ های شتری ، خاکستری و کرم با طرح هایی که به شکل قرار دادن تنها لچک و ترنج در زمینه ی ساده ی تک رنگ به صورت هنرمندانه زیبایی خاصی را می آفریند.از طرح های معروف این فرش می توان ، محرمات، راه راه ، قاب قرآنی را نام برد.
- فرش های مناسب برای دکوراسیون مدرن، طرح های خشتی، قابی، میناخانی، بته جقه، که مربوط به شهر های اصفهان ، کاشان، اراک است، را می توان نام برد.
- از جمله فرش های دستباف ارزان که می توانیم به آن ها اشاره کنیم، طرح های ریز ماهی ، محرابی، لچک و ترنج، مربوط به استان های همدان، کاشان و زنجان که از پشم کلفت بافته می شود، می باشد.
کلام آخر
با خرید فرش های دستباف از آراستا، به زنده نگه داشتن و رونق این هنر و صنعت بزرگ و اصیل ایرانی کمک شایانی می توانیم بکنیم. همچنین با خرید فرش های دستباف می توانیم در جهت حمایت از عده ی کثیری از هنرمندان این حوزه قدم برداریم. و مسئله ی دیگری که بسیار مهم است ، فرش دستباف به نوعی در جهت حفاظت از محیط زیست و همینطور به افزایش سلامت بشر بسیار کمک می کند. این فرش در اقتصاد کشور ها و خانواده ها و به لحاظ تجاری هم از جمله کالا های با ارزش و قابل توجه است.
دیدگاهتان را بنویسید